Srpska prašuma u srcu parka prirode „Veliki Jastrebac”, prošarana izvorima čiste mineralne vode

Šumsko gazdinstvo „Rasina” sa sedištem u Kruševcu, podeljeno je na pet šumskih uprava i prostire se na površini od 57.000 hektara. Na tom području nalaze se dva zaštićena područja, jedno lovište i i tri rasadnika.  

 

Park prirode „Veliki Jastrebac” stavljen je pod zaštitu kako bi se očuvala sastojina šuma planinskog javora, većinom prašumskog tipa, koje su okružene šumama planinskog javora sa bukvom, a oko kojih dominiraju bukove i brezove šume, ali i različiti tipovi hrastovih šuma. Evidentirano je i 10 strogo zaštićenih i 57 zaštićenih biljnih vrsta. Pronađeno je i 287 vrsta mikrogljiva – što je oko 10 odsto diverziteta u Srbiji, 14 zaštićenih vrsta ptica, jedna strogo zaštićena vrsta raka, šest strogo zaštićenih vrsta gmizavaca. Tu su i staništa orla kliktaša, planinskog detlića, crne žune, male mahurice. Registrovan je i veliki broj  autohtonih sorti voća, koje predstavljaju izuzetan genetski potencijal u voćarstvu.

 

 

Ukoliko se nađete na obodu Velikog Jastrepca, na potezu od Ribarske Banje ka zapadu, preporuka je da se rashladite i utolite žeđ na jednom od mnogobrojnih izvora čiste mineralne vode – Dvorane, Sezemče, Slatina, Buci, Velika Lomnica...

 

 

A kada ste već tu, obavezno posetite manastire Naupare, Svetog velikomučenika Georgija – Ajdanovac, crkvu Svetog Ilije u Ribarskoj Banji ili termalno kupatilo koje se takođe nalazi u Ribarskoj Banji. 

 

Predeo izuzetnih odlika „Željin” dobio je naziv po istomenoj planini koja se nalazi između donjeg Ibra, Kopaonika i Goča. U prošlosti se na tom području vadila olovna ruda. Obiluje mineralnim izvorima, najpoznatiji je u Jošaničkoj banji sa temperaturom vode od 48 do 80 stepeni. Predeo bogat šumskim pokrivačem, sa puno reka i i potoka, listopadnih šuma bukve, hrasta, javora, graba do livadskog cveća – pravi je raj za odmor. Procenjije  se da je na tom području zastupljeno preko 355 biljnih vrsta i podvrsta.

 

 

Severni deo planine spada u jedno od 40 odabranih područja za dnevne leptire u Srbiji. U vodama tog kraja živi 10 vrsta riba –  potočna mrena, krkuša, klen, srebrni karaš, gavčica, potočna pasrmka... Na istom području se nalazi čak 132 vrste ptica, među kojima je i suri orao, evidentirano je i najmanje 45 vrsta sisara...

 

Ukoliko želite da lovite jelena evropskog, srneću divljač ili divlju svinju, preporučujemo se lovište „Veliki Jastrebac”, udaljeno od Beograda oko 220 kilometara, koje se nalazi u centralnom delu istoimene planine. U okviru lovišta postoji i lovačka kuća za smeštaj lovaca, koja se trenutno rekonstruiše.

 

 

U rasadnicima „Naupare”, „Ravna kosa” i „Milentija” proizvode se četinarske i lišćarske sadnice i hortikulturni sadni materijal. 

 

Iz ŠG „Rasina” poručuju, s obzirom da su jedno od vodećih gazdinstava u sistemu JP „Srbijašume”, da im je cilj u narednom periodu unapređenje sadašnjih šuma i sadnja novih kako bi se postigla optimalna šumovitost na teritoriji cele Srbije.

Svetlana Vojinović / GZS